Ένα κύριο και πρακτικό γνώρισμα που μας επιτρέπει να διακρίνουμε τις ερευνητικές από τις άλλες δραστηριότητες είναι η παρουσία στην E&A ενός αξιόλογου στοιχείου πρωτοτυπίας ή καινοτομίας ως προς το ερευνητικό αντικείμενο ή και τη μεθοδολογία.

Μια πτυχή του κριτηρίου αυτού είναι ότι κάποια εργασία μπορεί να αποτελεί Ε&A όταν επιτελείται για ένα σκοπό, όταν όμως επιτελείται για κάποιο άλλο σκοπό να μη θεωρείται ως Ε&A. Αυτό φαίνεται καλύτερα στα πιο κάτω παραδείγματα:

• Στον τομέα της ιατρικής, η συνηθισμένη αυτοψία για τη διαπίστωση των αιτιών θανάτου αποτελεί απλή άσκηση ιατρικής φροντίδας και δεν είναι E&A, ειδική όμως έρευνα σ’ ένα συγκεκριμένο περιστατικό θανάτου ώστε να εξεταστούν οι παρενέργειες που μπορεί να είχε μια θεραπεία για καρκίνο είναι Ε&Α.
• Παρομοίως, οι αναλύσεις αίματος και άλλες βακτηριολογικές εξετάσεις δεν είναι Ε&Α, μία όμως ειδική σειρά εξετάσεων αίματος που διενεργείται σε σχέση με την εισαγωγή ενός καινούργιου φαρμάκου είναι E&A.
• Οι καθημερινές μετρήσεις της θερμοκρασίας και της ατμοσφαιρικής πίεσης δεν είναι Ε&Α, η έρευνα όμως που στοχεύει στην ανακάλυψη νέων μεθόδων για μέτρηση της θερμοκρασίας αποτελεί E&A, όπως και η μελέτη και ανάπτυξη νέων τεχνικών για την ερμηνεία των στοιχείων.
• Οι υπολογισμοί, τα σχέδια, τα πλάνα εργασίας και οι οδηγίες λειτουργίας που γίνονται στα πλαίσια της εγκατάστασης και λειτουργίας πειραματικών σταθμών και πρωτοτύπων είναι E&A, εάν όμως γίνονται στα πλαίσια της ετοιμασίας, εφαρμογής και συντήρησης ενός προγράμματος τυποποίησης της παραγωγής (π.χ. οδηγοί εργαλείων, εργαλεία μηχανών) ή για να προωθηθεί η πώληση των προϊόντων (π.χ. προσφορές, διαφημιστικά φυλλάδια, κατάλογοι ανταλλακτικών), δεν αποτελούν E&A.
• Στον κλάδο της βιομηχανίας, οι εργασίες που επιτελούνται με κύριο στόχο την πραγματοποίηση περαιτέρω τεχνικών βελτιώσεων σ’ ένα προϊόν ή διαδικασία, αποτελούν E&A. Αν όμως το προϊόν, η διαδικασία ή η προσέγγιση έχουν ουσιαστικά καθοριστεί και ο κύριος στόχος είναι η ανάπτυξη αγορών, ο προπαραγωγικός σχεδιασμός ή η καθιέρωση ενός συστήματος παραγωγής ή ελέγχου που θα εργάζεται ομαλά, τότε οι εργασίες δεν είναι πλέον E&A.
• Στον κλάδο των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, εφαρμογές των μαθηματικών και της στατιστικής χρησιμοποιούνται σχεδόν σε όλα τα είδη μελετών κοινωνικού και οικονομικού περιεχομένου, θεωρούνται όμως μέρος της E&A μόνο όταν αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα ή διενεργούνται προς όφελος ενός συγκεκριμένου ερευνητικού προγράμματος. Τα πιο κάτω όμως δεν μπορούν να θεωρηθούν από μόνα τους ως E&A:
  • η ανάλυση των επιδράσεων που πιθανόν να φέρει μια αλλαγή στο φορολογικό σύστημα, αξιοποιώντας υπάρχοντα οικονομικά στοιχεία,
  • η εκτίμηση των επιπτώσεων που θα έχει η αλλοίωση της δημογραφικής δομής στη ζήτηση για συγκεκριμένες κοινωνικές υπηρεσίες σε μια περιοχή,
  • η χρησιμοποίηση της επιχειρησιακής έρευνας στη λήψη αποφάσεων, π.χ. προγραμματισμός βέλτιστου συστήματος διανομής για ένα εργοστάσιο,
  • η χρησιμοποίηση καθιερωμένων τεχνικών της εφαρμοσμένης ψυχολογίας για την επιλογή, για παράδειγμα, των φοιτητών ή των υποψήφιων αξιωματικών και για την εξέταση των παιδιών με μαθησιακές ή άλλες δυσκολίες.
• Στον τομέα της ανάπτυξης λογισμικού συστημάτων, διάφορα επιμέρους προγράμματα μπορεί να μην αποτελούν E&A, η ένταξή τους όμως σε ένα μεγαλύτερο πρόγραμμα μπορεί να θεωρηθεί ως E&A. Για παράδειγμα, η εισαγωγή σχεσιακής τεχνολογίας απαιτεί αλλαγές στη δομή ενός αρχείου και σε προγράμματα διεπικοινωνίας με το χρήστη σ’ έναν επεξεργαστή γλωσσών τέταρτης γενιάς. Οι επιμέρους αλλαγές δεν αποτελούν Ε&Α εάν ιδωθούν ως μεμονωμένες εργασίες, ολόκληρο όμως το πρόγραμμα τροποποίησης που απαιτείται μπορεί να οδηγήσει στην επίλυση της επιστημονικής και/ή τεχνολογικής αβεβαιότητας και συνεπώς να θεωρηθεί ως E&A.